• Advertise
  • Careers
Sunday, August 3, 2025
No Result
View All Result
Lian Orluli
Munispiu: Ainaro
Populasaun: 72,989 (Sensus 2022)
Total Area: 869.8 km2
  • Home
  • Politika
    Tome: Governu Foun Tenke Ukun ho Fuan

    Tome: Governu Foun Tenke Ukun ho Fuan

    Lideransa TROIKA Lere Anan Timur,  Husu Jerasaun Foun  Buka Hatene FRETILIN Nia Istória

    Shobari fo posse ba membru estrutura APMT hodi kompete iha ELPAR tinan 2023

    Shobari fo posse ba membru estrutura APMT hodi kompete iha ELPAR tinan 2023

    MHF Hala’o Primeiru Komferensia no Deklara Afilia ba FRETILIN

    MHF Hala’o Primeiru Komferensia no Deklara Afilia ba FRETILIN

    Trending Tags

    • Sosial
    • Ainaro
    • FHKA
    • ADN
  • Ekonomia
    CLN Hasoru Autoridde Ainaro Hodi Halo Intervensaun Merkadu Folin Baratu

    CLN Hasoru Autoridde Ainaro Hodi Halo Intervensaun Merkadu Folin Baratu

    SECOOP Fasilita Formasaun ba Grupo VSLA Hadi Hari’i Koperativa

    SECOOP Fasilita Formasaun ba Grupo VSLA Hadi Hari’i Koperativa

    Vicky hakarak kontribui kombate lixu iha Timor-Leste

    Vicky hakarak kontribui kombate lixu iha Timor-Leste

    Folin Fós kontinua Sae iha Ainaro

    Folin Fós kontinua Sae iha Ainaro

  • Justisa
    Autoridade Ainaro Sai Arguidu Ba Kazu Sobu Lutu Iha Rai Estadu Biskem

    Autoridade Ainaro Sai Arguidu Ba Kazu Sobu Lutu Iha Rai Estadu Biskem

    Atendimentu Servisu Notariadu Ainaro Menus Rekurus Úmanu Maibé Atendimentu lao Normal

    Atendimentu Servisu Notariadu Ainaro Menus Rekurus Úmanu Maibé Atendimentu lao Normal

    Idozos Sira La Hetan Pagamentu Problema Bi, Adm Fo Kulpa Ba Bctl

    Idozos Sira La Hetan Pagamentu Problema Bi, Adm Fo Kulpa Ba Bctl

    La Iha Bi Difikulta Idozu Nain Rua La Hetan Subsidiu Terseira Idade

    La Iha Bi Difikulta Idozu Nain Rua La Hetan Subsidiu Terseira Idade

  • Desportu
    Klubu Asu-Fuik Sai Vensedor iha Kopa AF-RAMA Sub 23 Iha Ainaro

    Klubu Asu-Fuik Sai Vensedor iha Kopa AF-RAMA Sub 23 Iha Ainaro

    Autoridade PAH Abertura Jogu Komunitáriu Futsal no Futtebool ba estudante EBC Aimerleu-Hato-udo

    Autoridade PAH Abertura Jogu Komunitáriu Futsal no Futtebool ba estudante EBC Aimerleu-Hato-udo

    FFTL- Promove Formasaun Arbitrajen ba Reprejentante Clubu iha Ainaro

    FFTL- Promove Formasaun Arbitrajen ba Reprejentante Clubu iha Ainaro

    Jogador Juvinil 170 Hatudu Progresu Diak iha Nivel Akademiku

    Jogador Juvinil 170 Hatudu Progresu Diak iha Nivel Akademiku

  • Istoria & Kultura
    Sarani Katòlika Selebra Loron Ejistensia Nossa Senho de Fátima Ramelau ba dala 26

    peregrinu Husu  Ministériu relevante tau atensaun ba sitíus Relisioju Ramelau

    Vice Ministra MSSI Vizita Grupo Hadomi kultura iha Munisipio Ainaro

    Vice Ministra MSSI Vizita Grupo Hadomi kultura iha Munisipio Ainaro

    soru tais husi grupu feto haburas kultura

    Presija kapasita soru nain hodi bele hasae kuantidade produsaun TAIS

    Patremonia Kultura Importante Atu Preserva

     Patremonia Kultura  Importante Atu Preserva

  • Sosial
    Komunidade Suku Mau-Nunu Lamenta Ho Konstrusaun Estrada Husi PNDS Laiha Kualidade

    Komunidade Suku Mau-Nunu Lamenta Ho Konstrusaun Estrada Husi PNDS Laiha Kualidade

    Autoridade sira Hahú Enkontru ho Komunidade Nunumoge Preparasaun ba Prezidente Repúblika nia Vizita iha Bee Tuda Doko-mali

    Autoridade sira Hahú Enkontru ho Komunidade Nunumoge Preparasaun ba Prezidente Repúblika nia Vizita iha Bee Tuda Doko-mali

    Reabilitasaun estrda Aldei Ai-hosa,suku Mau-lau,Postu Administrativu Maubisse

    Reabilitasaun Estrada Rural Aldeia Ai-Hosan Atinje 82%

    Sosiedade Sivil Husu AMA Atu Konsidera Sira Iha Enkontru Ejekusaun Orsamentu Munisipál

    Sosiedade Sivil Husu AMA Atu Konsidera Sira Iha Enkontru Ejekusaun Orsamentu Munisipál

  • Lian Feto
    Fitun Foun Ida Iha Orluli Ainaro, Expresa Talentu iha Palku Múzika 2025

    Fitun Foun Ida Iha Orluli Ainaro, Expresa Talentu iha Palku Múzika 2025

    CNC Harii “Memoria Esperansa” ba Vitima Ana Gabriela  

    CNC Harii “Memoria Esperansa” ba Vitima Ana Gabriela  

    faluk Anita Mendonca, nia rezidensiá, ahi han motuk, hamrik hamotuk ho oan kiak nain tolu

    Notisia Triste: Insendiu Iha Aldeia Malaria, Feto Faluk Ho Oan Kiak Nain Tolu Lakon Sasan Hotu, Inklui Osan

    Avo Amelia Alves Dos Reis Laiha Eleitoral rezidente, moris iha Aldeia Hohulu, Suku Fatubesi, Postu Administrativu Maubisse, defisiénsia fíziku

    Kondisaun Difesiensia no Laiha Dokumentus, Avo Amelia Sedauk Bele Asesu ba Osan Idojus

  • Hotels Ainaro
  • Munisipiu Ainaro
    • Postu Ainaro
    • Postu Hato-Udo
    • Postu Hatubuilico
  • Home
  • Politika
    Tome: Governu Foun Tenke Ukun ho Fuan

    Tome: Governu Foun Tenke Ukun ho Fuan

    Lideransa TROIKA Lere Anan Timur,  Husu Jerasaun Foun  Buka Hatene FRETILIN Nia Istória

    Shobari fo posse ba membru estrutura APMT hodi kompete iha ELPAR tinan 2023

    Shobari fo posse ba membru estrutura APMT hodi kompete iha ELPAR tinan 2023

    MHF Hala’o Primeiru Komferensia no Deklara Afilia ba FRETILIN

    MHF Hala’o Primeiru Komferensia no Deklara Afilia ba FRETILIN

    Trending Tags

    • Sosial
    • Ainaro
    • FHKA
    • ADN
  • Ekonomia
    CLN Hasoru Autoridde Ainaro Hodi Halo Intervensaun Merkadu Folin Baratu

    CLN Hasoru Autoridde Ainaro Hodi Halo Intervensaun Merkadu Folin Baratu

    SECOOP Fasilita Formasaun ba Grupo VSLA Hadi Hari’i Koperativa

    SECOOP Fasilita Formasaun ba Grupo VSLA Hadi Hari’i Koperativa

    Vicky hakarak kontribui kombate lixu iha Timor-Leste

    Vicky hakarak kontribui kombate lixu iha Timor-Leste

    Folin Fós kontinua Sae iha Ainaro

    Folin Fós kontinua Sae iha Ainaro

  • Justisa
    Autoridade Ainaro Sai Arguidu Ba Kazu Sobu Lutu Iha Rai Estadu Biskem

    Autoridade Ainaro Sai Arguidu Ba Kazu Sobu Lutu Iha Rai Estadu Biskem

    Atendimentu Servisu Notariadu Ainaro Menus Rekurus Úmanu Maibé Atendimentu lao Normal

    Atendimentu Servisu Notariadu Ainaro Menus Rekurus Úmanu Maibé Atendimentu lao Normal

    Idozos Sira La Hetan Pagamentu Problema Bi, Adm Fo Kulpa Ba Bctl

    Idozos Sira La Hetan Pagamentu Problema Bi, Adm Fo Kulpa Ba Bctl

    La Iha Bi Difikulta Idozu Nain Rua La Hetan Subsidiu Terseira Idade

    La Iha Bi Difikulta Idozu Nain Rua La Hetan Subsidiu Terseira Idade

  • Desportu
    Klubu Asu-Fuik Sai Vensedor iha Kopa AF-RAMA Sub 23 Iha Ainaro

    Klubu Asu-Fuik Sai Vensedor iha Kopa AF-RAMA Sub 23 Iha Ainaro

    Autoridade PAH Abertura Jogu Komunitáriu Futsal no Futtebool ba estudante EBC Aimerleu-Hato-udo

    Autoridade PAH Abertura Jogu Komunitáriu Futsal no Futtebool ba estudante EBC Aimerleu-Hato-udo

    FFTL- Promove Formasaun Arbitrajen ba Reprejentante Clubu iha Ainaro

    FFTL- Promove Formasaun Arbitrajen ba Reprejentante Clubu iha Ainaro

    Jogador Juvinil 170 Hatudu Progresu Diak iha Nivel Akademiku

    Jogador Juvinil 170 Hatudu Progresu Diak iha Nivel Akademiku

  • Istoria & Kultura
    Sarani Katòlika Selebra Loron Ejistensia Nossa Senho de Fátima Ramelau ba dala 26

    peregrinu Husu  Ministériu relevante tau atensaun ba sitíus Relisioju Ramelau

    Vice Ministra MSSI Vizita Grupo Hadomi kultura iha Munisipio Ainaro

    Vice Ministra MSSI Vizita Grupo Hadomi kultura iha Munisipio Ainaro

    soru tais husi grupu feto haburas kultura

    Presija kapasita soru nain hodi bele hasae kuantidade produsaun TAIS

    Patremonia Kultura Importante Atu Preserva

     Patremonia Kultura  Importante Atu Preserva

  • Sosial
    Komunidade Suku Mau-Nunu Lamenta Ho Konstrusaun Estrada Husi PNDS Laiha Kualidade

    Komunidade Suku Mau-Nunu Lamenta Ho Konstrusaun Estrada Husi PNDS Laiha Kualidade

    Autoridade sira Hahú Enkontru ho Komunidade Nunumoge Preparasaun ba Prezidente Repúblika nia Vizita iha Bee Tuda Doko-mali

    Autoridade sira Hahú Enkontru ho Komunidade Nunumoge Preparasaun ba Prezidente Repúblika nia Vizita iha Bee Tuda Doko-mali

    Reabilitasaun estrda Aldei Ai-hosa,suku Mau-lau,Postu Administrativu Maubisse

    Reabilitasaun Estrada Rural Aldeia Ai-Hosan Atinje 82%

    Sosiedade Sivil Husu AMA Atu Konsidera Sira Iha Enkontru Ejekusaun Orsamentu Munisipál

    Sosiedade Sivil Husu AMA Atu Konsidera Sira Iha Enkontru Ejekusaun Orsamentu Munisipál

  • Lian Feto
    Fitun Foun Ida Iha Orluli Ainaro, Expresa Talentu iha Palku Múzika 2025

    Fitun Foun Ida Iha Orluli Ainaro, Expresa Talentu iha Palku Múzika 2025

    CNC Harii “Memoria Esperansa” ba Vitima Ana Gabriela  

    CNC Harii “Memoria Esperansa” ba Vitima Ana Gabriela  

    faluk Anita Mendonca, nia rezidensiá, ahi han motuk, hamrik hamotuk ho oan kiak nain tolu

    Notisia Triste: Insendiu Iha Aldeia Malaria, Feto Faluk Ho Oan Kiak Nain Tolu Lakon Sasan Hotu, Inklui Osan

    Avo Amelia Alves Dos Reis Laiha Eleitoral rezidente, moris iha Aldeia Hohulu, Suku Fatubesi, Postu Administrativu Maubisse, defisiénsia fíziku

    Kondisaun Difesiensia no Laiha Dokumentus, Avo Amelia Sedauk Bele Asesu ba Osan Idojus

  • Hotels Ainaro
  • Munisipiu Ainaro
    • Postu Ainaro
    • Postu Hato-Udo
    • Postu Hatubuilico
No Result
View All Result
Lian Orluli
No Result
View All Result
Home Opiniaun publiku

MODELU PARENTAL KA MANEIRA KUIDADU OAN HUSI INAN NO AMAN KONA BA DEZENVOLVEMENTU EMOSIONAL LABARIK NIAN HAHU AGORA.

by Lian Orluli
12/06/2023
in Opiniaun publiku
0
MODELU PARENTAL KA MANEIRA KUIDADU OAN HUSI INAN NO AMAN KONA BA DEZENVOLVEMENTU EMOSIONAL LABARIK NIAN HAHU AGORA.
52
SHARES
76
VIEWS
Fahe iha FacebookFahe iha Twitter

Dezenvolvementu emosional ba labarik sai hanesan ponta de lança, hodi termina karakter, valor, no hahalok iha future oin mai. Dezenvolvementu emosional ba labarik, sai hanesan dezenvolmentu ida ne’ebe obriga atu atende ho espesifik, tamba dezenvolvementu emosional ba labarik tenkiser didika hahu kedas iha tempu sei kikoan ou antes bebe, ka bele dehan iha tempu formasaun. Experensia social iha iniciu sai inportante tebes, tamba experensia social husi labarik maka termina personalidade labarik nian depois de nia sai maduro. Iha experensia barak maka ladun diak iha momentu sei hanesan labarik ka bebe sei hamosu impactu iha hahalok ne’ebe la saudavel husi experensia social labarik nian, ho experensia ida ne sei suporta labarik laiha social, kontra social, no halo labarik sai la fiar’an.

Husi matenek nain “Jhon W Santrock” hateten katak, kompetensia social labarik nian iha relasaun ho vida emosional Inan no Aman . Exemplo, Inan no Aman expressa emosaun ne’ebe posetivo iha kompetensia social ne’ebe maka altu, liu husi reaksaun labarik ho Inan,Aman maka labarik aprende hodi expressa emosaun ho diak.

Influencia familia uma kain iha formasaun no dezenvolvementu emosional sai inportante tebes. Factores barak iha familia ne’ebe halo influencia iha prosesu dezenvolvementu labarik nian, maka dezenvolvementu social emosional labarik nian ne’ebe iha ona formasaun husi ambiente familia inklui mos ambiente labarik hela ba. Hahalok ida ne sai hanesan lalenok ho modelu parental ba oan sira. Kada familia iha modelu parental e certu. Sorin seluk, inan aman iha dever atu luta hodi hili edukasaun no hodi hetan informasaun kona ba dezenvolvementu edukasaun labarik sira nian. Modelu parental inan no aman iha influencia inportante kona ba dezenvolvementu emosaun labarik nian. Iha ne’ebe dezenvolvementu emosional sai hanesan factores ne’ebe mais dominante hodi influensia sucesu iha tempu future oin mai.

‘’Entendementu Modelu Parental husi Inan no Aman’’

Modelu no Parental Mai husi palavra rua mak hanesan : Modelu, Maneira, ka sistema.

Maneira servisu, forma (strutura) fixo. Ida seluk Parental, maka hanesan : Kuidadu (Taratamentu no dedikasaun) ba labarik kik ou sei bebe, orienta (ajuda, treinu nsst) lidera no organiza.

Maibe opiniaun husi especialistas Psikologia no Sosiologia hateten oin seluk. Modelu parental iha (Singgih D Gunarsa 1991) hanesan ilustração ne’ebe Inan no Aman sira uja hodi sai modelu (taratamentu, kuidadu, dedikasaun) ba labarik sira. Iha espesialista seluk sira fo opiniaun ne’ebe la hanesan, (Sam Vaknin 2009) expressa katak modelu parental hanesan “parenting is interaction between parent’s and chilldren during their care”.

Husi Entendementu sira iha leten maka fo conclusão katak modelu parental husi familia maka hanesan reaksaun Inan Aman no oan, iha ne’ebe Inan Aman sei fo apoio ba labarik hodi muda comportamentu, koinhesementu no valor ne’ebe konsidera maioria apropriado ba Inan no Aman ho nune labarik bele independente, buras no dezenvolver, iha maneira saudavel optimis, iha sentementu fiar’an, iha característica hakarak buka hatene, amigável no iha orientsaun sai sucesu.

Iha tipo oin-oin kona ba Modelu Parental Inan no Aman, Kada familia inplementa Modelu Parental ne’ebe diferente.

Em geralmente matenek nain husi Psikologia Dezenvolvementu ‘’ Elizabeth Bergner Hurlock’’ fahe tipo tolu kona ba Modelu Parental Inan no Aman.

–           Modelu Parental Authoritarian (Otoriter)

Iha karacteristika obriga oan atu halo tuir Inan no Aman nia hakarak, kontrola comportamentu labarik nian la fo livre, fo sansaun fisicu ba labarik wainhira la tuir Inan Aman nia hakarak.

–           Modelu Parental  Authoritative (Demokratis)

Inan aman iha atensaun maximu ba nesesidade labarik nian, inan aman fo livre no iha responsbilidade, katak labarik bele halao aktividade no socializar ho ema seluk.

–           Modelu Parental Permissif

Inan Aman fo tempu livre ba oan. La bebeik fo orientasaun no kontrola, atensaun mos advez menus. Labarik bele apriende buat barak, liu husi modelu parental ne’ebe hahu ona husi Inan Aman, inklui ona aprende iha personalidade.

Conclusão

Husi explicasaun badak ne’ebe hau hakerek iha leten, maka modelu parental Inan no Aman fahe ba tipo tolu hanesan modelu parental otoriter (Authoritarian), modelu parental demokratis (Democratie), no modelu parental permisif (Permissive).

–           modelu parental otoriter (Authoritarian)

modelu parental ida ne ho karacteristika hafahe no punish , inan aman la kopera, inplementa regras ne’ebe rigido, barak mak manda oan no la fo opurtunidade ba oan hodi expressa opiniaun, that matter sai influencia ba labarik nia mentalidade.

–           modelu parental demokratis (Democratie)

Modelu parental ida ne, labarik nain rua troka experensia no iha posibilidade atu apriende, labarik iha opurtunidade atu komunika no hanoin, apriende atu tau’an bai iha ema seluk nia fatin.

–           Modelu parental permisif (Permissive)

Enquantu impacto husi modelu parental permesiv, modelu parental ne’ebe salienta iha pariental bele fo no hatudu affection ne’ebe diak no disiplina, ba oan sira ho nune forsa inan aman bele hetan husi oan. Tau prioridade uluk ba sentimentu oan nian, laos comportamentu, fiar’an liu, katak oan bele aranja nia an hodi halao nia moris.

Karik modelu parental ne’ebe inplementa ba husi Ina Aman ne posetivo makai ha impactu ne’ebe sei mosu ba labarik mos iha posetivo, por entantu kontrariu karik inplementa modelu parental ho negative maka impactu ba dezenvolvementu emosional oan mos sei negative. Basicamente inan aman hotu-hotu hakarak sira nia oan sai diak liu husi oan sira seluk..

To iha ne lai, keta haluha fahe tutan ba kolega no familia seluk.

Se iha opiniaun ruma, bele husik hela iha coluna comentario…

Maka saran lian: JP. Ximenes

Lian Orluli

Lian Orluli

Next Post
APC fo Konhesementu Ba Komunidade Iha Prevensaun Risku Dezastre

APC fo Konhesementu Ba Komunidade Iha Prevensaun Risku Dezastre

Radio Orluli

Your browser does not support the audio element.
Fans na'in: mak rona hela
Loading ...
Winamp, iTunes Windows Media Player Real Player QuickTime Stream Proxy
  • Idozus Nain tolu Maun Ho Nia Feton Rua ,Iha Suku Fatubesi,Aldei Hohulo

    Maun-Ho Nia Feton Rua Iha Esperansa Nia Rohan

    1110 shares
    Share 444 Tweet 278
  • Fitun Foun Ida Iha Orluli Ainaro, Expresa Talentu iha Palku Múzika 2025

    934 shares
    Share 374 Tweet 234
  • Komunidade Suku Mau-Nunu Lamenta Ho Konstrusaun Estrada Husi PNDS Laiha Kualidade

    242 shares
    Share 97 Tweet 61
  • Notisia Triste: Insendiu Iha Aldeia Malaria, Feto Faluk Ho Oan Kiak Nain Tolu Lakon Sasan Hotu, Inklui Osan

    219 shares
    Share 88 Tweet 55
  • Reabilitasaun Irigasaun iha Mau-nunu Sei Gasta Orsamentu Rihun $177,445.48

    132 shares
    Share 53 Tweet 33

Tuir Ami iha Facebook

Lian Orluli

Lian Orluli

Ainaro, Timor-Leste
Email: [email protected]
Tlf: +670 75406661 /78342475

Lian Orluli News

  • Agrikultura (16)
  • Ai-knanoik (1)
  • Desportu (9)
  • Edukasaun (43)
  • Ekonomia (13)
  • Eskluzivu (2)
  • Imfrastuktura (3)
  • Infrastrutura (40)
  • Istoria & Kultura (6)
  • Jeneru (1)
  • Justisa (6)
  • Lian Feto (80)
  • MSSI-Ainaro (6)
  • Munisipio (52)
  • Munisipio Ainaro (353)
  • Nasional (19)
  • Notisia Atual (34)
  • Notisia Komersial (2)
  • Opiniaun publiku (10)
  • Poeta (2)
  • poeta : Mario-maulore (3)
  • Politika (6)
  • Saude (36)
  • Seguransa (69)
  • Sosial (157)

Popular Tags

Adminstrsaun Munisipio Ainaro Tinan 2021 Aloka Osan Ho Montante $ 3 (1) Adm kulpa ba BCTL (1) ADN (1) ai horis estragus (1) Ainaro (6) Ainaro Vila (3) Armindo Maia (1) FAO (1) FFDTL (1) FHKA (1) Fundasaun NAFOFILA (1) Idoau Na'in rua La hetan Subsidiu (1) La hetan Pagamentu (1) Laiha BI (1) Loron FALINTIL (1) Ministru Edukasaun Armindo Maia (1) MOP Ainaro (1) MSS Ainaro (1) NGO Plan (2) PNTL (1) PN  Fiskaliza Iha Ainaro (1) Problema BI (1) Seguransa (1) Seguransa Alimentar (1) Sosial (1) Suku Kassa (1) Suku Soro (1) Suro Kraik (1) Terseita Idade (1) URNAS (1) Veterano Cup (1) Vice MAE (1)
  • Advertise
  • Careers

© 2022 Lian Orluli. Hosted by Kalohan.NET

No Result
View All Result
  • Politika
  • Hotels Ainaro
  • Ekonomia
  • Justisa
  • Nasional
  • Istoria & Kultura
  • Sosial
  • Desportu

© 2022 Lian Orluli. Hosted by Kalohan.NET

Login to your account below

Forgotten Password?

Fill the forms bellow to register

All fields are required. Log In

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In