• Advertise
  • Careers
Sunday, August 3, 2025
No Result
View All Result
Lian Orluli
Munispiu: Ainaro
Populasaun: 72,989 (Sensus 2022)
Total Area: 869.8 km2
  • Home
  • Politika
    Tome: Governu Foun Tenke Ukun ho Fuan

    Tome: Governu Foun Tenke Ukun ho Fuan

    Lideransa TROIKA Lere Anan Timur,  Husu Jerasaun Foun  Buka Hatene FRETILIN Nia Istória

    Shobari fo posse ba membru estrutura APMT hodi kompete iha ELPAR tinan 2023

    Shobari fo posse ba membru estrutura APMT hodi kompete iha ELPAR tinan 2023

    MHF Hala’o Primeiru Komferensia no Deklara Afilia ba FRETILIN

    MHF Hala’o Primeiru Komferensia no Deklara Afilia ba FRETILIN

    Trending Tags

    • Sosial
    • Ainaro
    • FHKA
    • ADN
  • Ekonomia
    CLN Hasoru Autoridde Ainaro Hodi Halo Intervensaun Merkadu Folin Baratu

    CLN Hasoru Autoridde Ainaro Hodi Halo Intervensaun Merkadu Folin Baratu

    SECOOP Fasilita Formasaun ba Grupo VSLA Hadi Hari’i Koperativa

    SECOOP Fasilita Formasaun ba Grupo VSLA Hadi Hari’i Koperativa

    Vicky hakarak kontribui kombate lixu iha Timor-Leste

    Vicky hakarak kontribui kombate lixu iha Timor-Leste

    Folin Fós kontinua Sae iha Ainaro

    Folin Fós kontinua Sae iha Ainaro

  • Justisa
    Autoridade Ainaro Sai Arguidu Ba Kazu Sobu Lutu Iha Rai Estadu Biskem

    Autoridade Ainaro Sai Arguidu Ba Kazu Sobu Lutu Iha Rai Estadu Biskem

    Atendimentu Servisu Notariadu Ainaro Menus Rekurus Úmanu Maibé Atendimentu lao Normal

    Atendimentu Servisu Notariadu Ainaro Menus Rekurus Úmanu Maibé Atendimentu lao Normal

    Idozos Sira La Hetan Pagamentu Problema Bi, Adm Fo Kulpa Ba Bctl

    Idozos Sira La Hetan Pagamentu Problema Bi, Adm Fo Kulpa Ba Bctl

    La Iha Bi Difikulta Idozu Nain Rua La Hetan Subsidiu Terseira Idade

    La Iha Bi Difikulta Idozu Nain Rua La Hetan Subsidiu Terseira Idade

  • Desportu
    Klubu Asu-Fuik Sai Vensedor iha Kopa AF-RAMA Sub 23 Iha Ainaro

    Klubu Asu-Fuik Sai Vensedor iha Kopa AF-RAMA Sub 23 Iha Ainaro

    Autoridade PAH Abertura Jogu Komunitáriu Futsal no Futtebool ba estudante EBC Aimerleu-Hato-udo

    Autoridade PAH Abertura Jogu Komunitáriu Futsal no Futtebool ba estudante EBC Aimerleu-Hato-udo

    FFTL- Promove Formasaun Arbitrajen ba Reprejentante Clubu iha Ainaro

    FFTL- Promove Formasaun Arbitrajen ba Reprejentante Clubu iha Ainaro

    Jogador Juvinil 170 Hatudu Progresu Diak iha Nivel Akademiku

    Jogador Juvinil 170 Hatudu Progresu Diak iha Nivel Akademiku

  • Istoria & Kultura
    Sarani Katòlika Selebra Loron Ejistensia Nossa Senho de Fátima Ramelau ba dala 26

    peregrinu Husu  Ministériu relevante tau atensaun ba sitíus Relisioju Ramelau

    Vice Ministra MSSI Vizita Grupo Hadomi kultura iha Munisipio Ainaro

    Vice Ministra MSSI Vizita Grupo Hadomi kultura iha Munisipio Ainaro

    soru tais husi grupu feto haburas kultura

    Presija kapasita soru nain hodi bele hasae kuantidade produsaun TAIS

    Patremonia Kultura Importante Atu Preserva

     Patremonia Kultura  Importante Atu Preserva

  • Sosial
    Komunidade Suku Mau-Nunu Lamenta Ho Konstrusaun Estrada Husi PNDS Laiha Kualidade

    Komunidade Suku Mau-Nunu Lamenta Ho Konstrusaun Estrada Husi PNDS Laiha Kualidade

    Autoridade sira Hahú Enkontru ho Komunidade Nunumoge Preparasaun ba Prezidente Repúblika nia Vizita iha Bee Tuda Doko-mali

    Autoridade sira Hahú Enkontru ho Komunidade Nunumoge Preparasaun ba Prezidente Repúblika nia Vizita iha Bee Tuda Doko-mali

    Reabilitasaun estrda Aldei Ai-hosa,suku Mau-lau,Postu Administrativu Maubisse

    Reabilitasaun Estrada Rural Aldeia Ai-Hosan Atinje 82%

    Sosiedade Sivil Husu AMA Atu Konsidera Sira Iha Enkontru Ejekusaun Orsamentu Munisipál

    Sosiedade Sivil Husu AMA Atu Konsidera Sira Iha Enkontru Ejekusaun Orsamentu Munisipál

  • Lian Feto
    Fitun Foun Ida Iha Orluli Ainaro, Expresa Talentu iha Palku Múzika 2025

    Fitun Foun Ida Iha Orluli Ainaro, Expresa Talentu iha Palku Múzika 2025

    CNC Harii “Memoria Esperansa” ba Vitima Ana Gabriela  

    CNC Harii “Memoria Esperansa” ba Vitima Ana Gabriela  

    faluk Anita Mendonca, nia rezidensiá, ahi han motuk, hamrik hamotuk ho oan kiak nain tolu

    Notisia Triste: Insendiu Iha Aldeia Malaria, Feto Faluk Ho Oan Kiak Nain Tolu Lakon Sasan Hotu, Inklui Osan

    Avo Amelia Alves Dos Reis Laiha Eleitoral rezidente, moris iha Aldeia Hohulu, Suku Fatubesi, Postu Administrativu Maubisse, defisiénsia fíziku

    Kondisaun Difesiensia no Laiha Dokumentus, Avo Amelia Sedauk Bele Asesu ba Osan Idojus

  • Hotels Ainaro
  • Munisipiu Ainaro
    • Postu Ainaro
    • Postu Hato-Udo
    • Postu Hatubuilico
  • Home
  • Politika
    Tome: Governu Foun Tenke Ukun ho Fuan

    Tome: Governu Foun Tenke Ukun ho Fuan

    Lideransa TROIKA Lere Anan Timur,  Husu Jerasaun Foun  Buka Hatene FRETILIN Nia Istória

    Shobari fo posse ba membru estrutura APMT hodi kompete iha ELPAR tinan 2023

    Shobari fo posse ba membru estrutura APMT hodi kompete iha ELPAR tinan 2023

    MHF Hala’o Primeiru Komferensia no Deklara Afilia ba FRETILIN

    MHF Hala’o Primeiru Komferensia no Deklara Afilia ba FRETILIN

    Trending Tags

    • Sosial
    • Ainaro
    • FHKA
    • ADN
  • Ekonomia
    CLN Hasoru Autoridde Ainaro Hodi Halo Intervensaun Merkadu Folin Baratu

    CLN Hasoru Autoridde Ainaro Hodi Halo Intervensaun Merkadu Folin Baratu

    SECOOP Fasilita Formasaun ba Grupo VSLA Hadi Hari’i Koperativa

    SECOOP Fasilita Formasaun ba Grupo VSLA Hadi Hari’i Koperativa

    Vicky hakarak kontribui kombate lixu iha Timor-Leste

    Vicky hakarak kontribui kombate lixu iha Timor-Leste

    Folin Fós kontinua Sae iha Ainaro

    Folin Fós kontinua Sae iha Ainaro

  • Justisa
    Autoridade Ainaro Sai Arguidu Ba Kazu Sobu Lutu Iha Rai Estadu Biskem

    Autoridade Ainaro Sai Arguidu Ba Kazu Sobu Lutu Iha Rai Estadu Biskem

    Atendimentu Servisu Notariadu Ainaro Menus Rekurus Úmanu Maibé Atendimentu lao Normal

    Atendimentu Servisu Notariadu Ainaro Menus Rekurus Úmanu Maibé Atendimentu lao Normal

    Idozos Sira La Hetan Pagamentu Problema Bi, Adm Fo Kulpa Ba Bctl

    Idozos Sira La Hetan Pagamentu Problema Bi, Adm Fo Kulpa Ba Bctl

    La Iha Bi Difikulta Idozu Nain Rua La Hetan Subsidiu Terseira Idade

    La Iha Bi Difikulta Idozu Nain Rua La Hetan Subsidiu Terseira Idade

  • Desportu
    Klubu Asu-Fuik Sai Vensedor iha Kopa AF-RAMA Sub 23 Iha Ainaro

    Klubu Asu-Fuik Sai Vensedor iha Kopa AF-RAMA Sub 23 Iha Ainaro

    Autoridade PAH Abertura Jogu Komunitáriu Futsal no Futtebool ba estudante EBC Aimerleu-Hato-udo

    Autoridade PAH Abertura Jogu Komunitáriu Futsal no Futtebool ba estudante EBC Aimerleu-Hato-udo

    FFTL- Promove Formasaun Arbitrajen ba Reprejentante Clubu iha Ainaro

    FFTL- Promove Formasaun Arbitrajen ba Reprejentante Clubu iha Ainaro

    Jogador Juvinil 170 Hatudu Progresu Diak iha Nivel Akademiku

    Jogador Juvinil 170 Hatudu Progresu Diak iha Nivel Akademiku

  • Istoria & Kultura
    Sarani Katòlika Selebra Loron Ejistensia Nossa Senho de Fátima Ramelau ba dala 26

    peregrinu Husu  Ministériu relevante tau atensaun ba sitíus Relisioju Ramelau

    Vice Ministra MSSI Vizita Grupo Hadomi kultura iha Munisipio Ainaro

    Vice Ministra MSSI Vizita Grupo Hadomi kultura iha Munisipio Ainaro

    soru tais husi grupu feto haburas kultura

    Presija kapasita soru nain hodi bele hasae kuantidade produsaun TAIS

    Patremonia Kultura Importante Atu Preserva

     Patremonia Kultura  Importante Atu Preserva

  • Sosial
    Komunidade Suku Mau-Nunu Lamenta Ho Konstrusaun Estrada Husi PNDS Laiha Kualidade

    Komunidade Suku Mau-Nunu Lamenta Ho Konstrusaun Estrada Husi PNDS Laiha Kualidade

    Autoridade sira Hahú Enkontru ho Komunidade Nunumoge Preparasaun ba Prezidente Repúblika nia Vizita iha Bee Tuda Doko-mali

    Autoridade sira Hahú Enkontru ho Komunidade Nunumoge Preparasaun ba Prezidente Repúblika nia Vizita iha Bee Tuda Doko-mali

    Reabilitasaun estrda Aldei Ai-hosa,suku Mau-lau,Postu Administrativu Maubisse

    Reabilitasaun Estrada Rural Aldeia Ai-Hosan Atinje 82%

    Sosiedade Sivil Husu AMA Atu Konsidera Sira Iha Enkontru Ejekusaun Orsamentu Munisipál

    Sosiedade Sivil Husu AMA Atu Konsidera Sira Iha Enkontru Ejekusaun Orsamentu Munisipál

  • Lian Feto
    Fitun Foun Ida Iha Orluli Ainaro, Expresa Talentu iha Palku Múzika 2025

    Fitun Foun Ida Iha Orluli Ainaro, Expresa Talentu iha Palku Múzika 2025

    CNC Harii “Memoria Esperansa” ba Vitima Ana Gabriela  

    CNC Harii “Memoria Esperansa” ba Vitima Ana Gabriela  

    faluk Anita Mendonca, nia rezidensiá, ahi han motuk, hamrik hamotuk ho oan kiak nain tolu

    Notisia Triste: Insendiu Iha Aldeia Malaria, Feto Faluk Ho Oan Kiak Nain Tolu Lakon Sasan Hotu, Inklui Osan

    Avo Amelia Alves Dos Reis Laiha Eleitoral rezidente, moris iha Aldeia Hohulu, Suku Fatubesi, Postu Administrativu Maubisse, defisiénsia fíziku

    Kondisaun Difesiensia no Laiha Dokumentus, Avo Amelia Sedauk Bele Asesu ba Osan Idojus

  • Hotels Ainaro
  • Munisipiu Ainaro
    • Postu Ainaro
    • Postu Hato-Udo
    • Postu Hatubuilico
No Result
View All Result
Lian Orluli
No Result
View All Result
Home Edukasaun

Vicky hakarak kontribui kombate lixu iha Timor-Leste

by Lian Orluli
19/10/2023
in Edukasaun, Ekonomia, Eskluzivu
0
Vicky hakarak kontribui kombate lixu iha Timor-Leste
144
SHARES
208
VIEWS
Fahe iha FacebookFahe iha Twitter


Lian Orluli— Nasaun barak iha mundu to’o agora luta hela atu kombate lixu tanba lixu ne’e bele lori dezastre ba nasaun bainhira estadu laiha polítika klaru kona-ba ambiente ne’ebé saudável. Ne’e duni joven ida hakarak hola-parte iha prosesu ne’e hodi kontribui ideia hakarak kombate lixu iha Timor-Leste.


Lixu nu’udar tipu rezíduo ne’ebé mai hosi orgániku no anorgániku, ne’ebé rezulta hosi lixu soe arbiru, espesialmente mosu hosi atividade umana no atividade produtiva sira


Lixu forma hosi materiál ho orijen ne’ebé diferente liuhosi atividade umana kada loron. Tradisionalmente, volume lixu iha Timor-Leste aumenta, tanba mudansa teknolojia iha sosiedade.


Tipu lixu ne’ebé oras ne’e lekar iha sosiedade nia leet mak hanesan; lixu doméstika, industriál, ospitalár, agríkola, eletrónika no lixu radioativu.


Lixu ne’ebé soe arbiru ho forma inkorreta ka laiha lixeiru (fatin soe foer) sei fó impkatu ba meiu ambiente no rekursu natural sira seluk. konsekuénsia husi lixu ba meiu ambiente mak hanesan kontaminasaun ba água potável.

Nune’e mós degradasaun espésie vegetál lokál sira, kontaminasaun solo (rai) no subsolo (rai okos), diminuisaun biodiversidade, modifikasaun paizajen terrestre no emisaun poluisaun.


Ho konsekuénsia hirak-ne’e halo joven ida ho naran Vicky Fonçeca ho tinan 25 alias ‘Achun lay’, moris iha munisípiu Lautem, ho mehi hakarak kontribui kombate lixu iha Timor-Leste, maske espetativa sei dook tebes.


Vicky envolve iha grupu Conservation of Environment Timor-Leste, ne’ebé lokaliza iha Polititeknika Hera, Universidade Nasionál Timor Lorosa’e (UNTL). Grupu Conservation of Environment Timor-Leste estabelese iha tinan 2019 ho misaun halakon su’ar husi sunu lixu no vizaun resikla produtu utilitáriu no produtu artistíka sira seluk.


Vicky Pacheco hala’o estudu iha Polititeknika Hera, fakuldade enjeñaria, departamentu indústria no nuudar inisiadór ba grupu refere hamutuk ho joven na’in-lima seluk hamutuk na’in-neen.


Joven ne’ebé oras ne’e livre ona teória, hakarak resikla lixu sira iha Timor-Leste tanba realidade hatudu katak sidade Dili hahú hamout ho lixu no lixu ne’e mós sai problema boot iha komunidade nia leet. Realidade seluk ne’ebé hatudu mak bainhira tempu udan lixu lekar iha kapitál Dili no hamosu mós inundasaun iha fatin-fatin.


Husi problema hirak-ne’e foin sa’e hamosu ideia ho espíritu voluntarizmu hamutuk ho joven sira envolve iha grupu Grupu Conservation of Environment Timor-Leste hamosu mákina inseneradór hodi halo resiklajen inklui resikla plástiku ba kombustível.


Relasiona ho kreatividade ne’ebé maka joven ne’e iha, Lian Orluli hodi buka tuir joven ne’ebé matenek ho kreativu ne’e.


Joven ne’e inísia idea ne’e hodi konserva ambiente liuhusi halibur lixu, hodi produs ba produtu foun ne’ebé bele utiliza fila-fali.


Pontu prinsipál ne’ebé Vicky prodús mákina inseneradór hodi halakon pensamentu sunu lixu. Nune’e mós halo resiklajen ba produtu utilitáriu no produtu artístika hanesan meza, kadeira, no obra enfeitasaun sira.


Grupu Conservation of Environment Timor-Leste halo resiklajen lixu plástixu ba kombustível ka mina ne’ebé bele utiliza fila-fali.


“Husi problema lixu ne’e rasik motiva ha’u hodi hamosu ideia hirak-ne’e sai hanesan alternative hodi solusiona problema lixu ne’ebé komesa hamout ona Timor-leste nia furak balun,
” Vicky hateten ba jornalista Lian Orluli.


Husi produtu sira-ne’e sedauk hetan apoiu parte governu, maske ideia ne’e kontribui tebes iha nasaun Timor-Leste hodi solusiona problema lixu.


“Espera ho idea ne’ebé maka iha bele ajuda Timor leste hodi solusiona problema lixu ne’ebé maka oras ne’e daudaun hamout ona sidade Timor-Leste
,” Vicky espresa ninia hanoin ba ambiente saudável.


Daudaun ne’e obra ka produtu sira-ne’ebé Vicky iha rai de’it iha dormitóriu UNTL Hera no nia espera bele hetan fatin própriu balun ba sustentabiliza atividade hosi grupu Grupu Conservation of Environment Timor-Leste.


Editor : Lian Orluli

Lian Orluli

Lian Orluli

Next Post
Eskola EBF Mau-Nunu La iha Sala enkontru no Biblioteka

Eskola EBF Mau-Nunu La iha Sala enkontru no Biblioteka

Radio Orluli

Your browser does not support the audio element.
Fans na'in: mak rona hela
Loading ...
Winamp, iTunes Windows Media Player Real Player QuickTime Stream Proxy
  • Idozus Nain tolu Maun Ho Nia Feton Rua ,Iha Suku Fatubesi,Aldei Hohulo

    Maun-Ho Nia Feton Rua Iha Esperansa Nia Rohan

    1110 shares
    Share 444 Tweet 278
  • Fitun Foun Ida Iha Orluli Ainaro, Expresa Talentu iha Palku Múzika 2025

    909 shares
    Share 364 Tweet 227
  • Komunidade Suku Mau-Nunu Lamenta Ho Konstrusaun Estrada Husi PNDS Laiha Kualidade

    242 shares
    Share 97 Tweet 61
  • Notisia Triste: Insendiu Iha Aldeia Malaria, Feto Faluk Ho Oan Kiak Nain Tolu Lakon Sasan Hotu, Inklui Osan

    219 shares
    Share 88 Tweet 55
  • Reabilitasaun Irigasaun iha Mau-nunu Sei Gasta Orsamentu Rihun $177,445.48

    132 shares
    Share 53 Tweet 33

Tuir Ami iha Facebook

Lian Orluli

Lian Orluli

Ainaro, Timor-Leste
Email: [email protected]
Tlf: +670 75406661 /78342475

Lian Orluli News

  • Agrikultura (16)
  • Ai-knanoik (1)
  • Desportu (9)
  • Edukasaun (43)
  • Ekonomia (13)
  • Eskluzivu (2)
  • Imfrastuktura (3)
  • Infrastrutura (40)
  • Istoria & Kultura (6)
  • Jeneru (1)
  • Justisa (6)
  • Lian Feto (80)
  • MSSI-Ainaro (6)
  • Munisipio (52)
  • Munisipio Ainaro (353)
  • Nasional (19)
  • Notisia Atual (34)
  • Notisia Komersial (2)
  • Opiniaun publiku (10)
  • Poeta (2)
  • poeta : Mario-maulore (3)
  • Politika (6)
  • Saude (36)
  • Seguransa (69)
  • Sosial (157)

Popular Tags

Adminstrsaun Munisipio Ainaro Tinan 2021 Aloka Osan Ho Montante $ 3 (1) Adm kulpa ba BCTL (1) ADN (1) ai horis estragus (1) Ainaro (6) Ainaro Vila (3) Armindo Maia (1) FAO (1) FFDTL (1) FHKA (1) Fundasaun NAFOFILA (1) Idoau Na'in rua La hetan Subsidiu (1) La hetan Pagamentu (1) Laiha BI (1) Loron FALINTIL (1) Ministru Edukasaun Armindo Maia (1) MOP Ainaro (1) MSS Ainaro (1) NGO Plan (2) PNTL (1) PN  Fiskaliza Iha Ainaro (1) Problema BI (1) Seguransa (1) Seguransa Alimentar (1) Sosial (1) Suku Kassa (1) Suku Soro (1) Suro Kraik (1) Terseita Idade (1) URNAS (1) Veterano Cup (1) Vice MAE (1)
  • Advertise
  • Careers

© 2022 Lian Orluli. Hosted by Kalohan.NET

No Result
View All Result
  • Politika
  • Hotels Ainaro
  • Ekonomia
  • Justisa
  • Nasional
  • Istoria & Kultura
  • Sosial
  • Desportu

© 2022 Lian Orluli. Hosted by Kalohan.NET

Login to your account below

Forgotten Password?

Fill the forms bellow to register

All fields are required. Log In

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In