Lian Orluli- 09-08-2022-Ministériu Solidariedade Sosiál no Inkluzaun liu husi Tékniku Sosiál Protesaun Feto violénsia bazeia ba jenéru munisípiu Ainaro, Natalia Bianco Marques Viana informa durate ne’e MSSI Ainaro rejista kazu violénsia doméstika feto rejistu hamutuk 48, kompostu husi kazu VD rasik 4, abandonado 1 no abuju abandonado 43
.
“Ema feto hamutuk 48,husi violensia domestika 4, violénsia doméstika abandona 1, abuju abandona 43 mak agora dadaun ita rejistu,no mos iha pedidu balun ita sedauk submete katak 48 ne’e ida ne’ebé ita submete ona ba iha diresaun relevante sira,balun ita sedauk submete ho rajaun tanba ita foin halo asismentu, kaju ne’ebé detallu oin hira ita submete ona mak ita hateten katak kaju ne’e hanesan ne’e,’’katak Natalia ba Lian Orluli, tersa semana ne’e iha nia kna’ar fatin.
Tuir nia, iha kliente balun mak agora da-daun hela iha Uma Mahon Salele, barak liu mak hela ho familia husi kaju abandona 48 ne’e, kaju violensia domestika 1 mos agora da-daun hela iha uma estadu, tanba sira la iha uma rasik, violénsia doméstika 4 ne’e 3 hela iha sira nia uma rasik no sira nia prosesu mak kontinua, kaju violénsia doméstika 1 sira separa fahe malu nia katuas oan ho nia oan 2 iha Ainaro nia ferik oan ba tia ho familia iha Suai.
‘’Ba sira ne’ebé hela dok husi posto administrativo Ainaro ita atu submete ba presta deklarasaun iha envestigasaun jatamente ita tenki iha hela fatin hodi proseja ba iha investigasaun,ita ate agora sedauk iha fatin atu tau kliente sira, sei iha prosesu hela no ita sedauk halo kordenasaun iha tempu ne’ebé kaju sira hanesan urijente hanesan foin lalais iha kazu infantajidu ida ha’u hanesan tékniku protesaun labarik, ha’u labele atu halo asusmentu, iha akompaniamentu hau bele tanba ho idade ne’ebé menoridade nia ho 15 anos hau nia kolega protesaun labarik mak halo atendimentu ba iha ida ne’e, iha momentu kaju ida ne’e urjenti no ameasadu tebes iha kliente ida de’it iha kaju 3, kazu insestu, kazu violasaun seksual, no mos kajuz infantesidu tanba nia mos sai hanesan autor tanba nia soe nia bebe, entau durante loron 4 ita asegura hela nia iha uma tranjitu sementara ida iha bomberus nia kotuk, ba kaju sira seluk seluk dalaruma ami tau iha ami nia uma privadi I dalaruma mos tau iha polisia sira nia fatin depois hodi submete ba iha prosesu investigasaun.
Natalia haktuir tan, iha prosesu oin 3, ida presta deklarasaun iha polisia, rua sira tenki presta deklarasaun iha ministériu públiku no ikus liu atu hetan desizaun ne’e mak sira hetan julgamentu iha trigunal, ita uluk iha tribunal movel kada fula 3 sira trigunal no ministerio public mai sentru iha Ainaro atu kliente sira presta deklarasaun no julgamentu maibe iha tinan 1 ho balun atu besik tinan 2 ona, tribunal movel laiha entau kliente sira hotu ita tenki lori ba iha Suai.
‘’Informasaun iha parte oin-oin, ami bele simu husi parseiro relevante sira,ami mos bele simu husi PNTL no sira husi Vulnerable Person Unit (VPU),ami mos bele simu informasaun direita husi kliente sira kuandu oin hira sira atu presta deklarasaun mak sira iha difikuldade konaba transporte, ami sempre kordena malu, tanba ita iha Munisipio ita iha parseiru barak ne’ebé atu apoio ba ita nia inan festo sira no labarik sira entaun ita sempre halo kordenasaun, kuandu wainhira ami simu direta kliente sira mai hato sira nia defikuldade mai ami entan karik iha tempu ida ne’e mak ami nia transporte ho kondisaun ne’ebé diak entaun ami kordena ho PNTL katak ami viajen ho kliente ida ne’e ba julga ka ba presta deklarasaun,’’katak nia.
Nia dehan, bainhira iha difikuldade kona-ba transporte sesmpre kontaktu ba iha Fokupers ho ONG Alfela tanba sira mos halo protesaun ba feto no labarik ne’e sira bele apoio komesa janeiro to agora MSSI Ainaro halo ona referral vitima nain 4 ona ba kazu violensia doméstika.
Editor : Lian Orluli
