Lian Orluli—Inan Grasiela Quintão Barros, idade 70 hela iha aldeia Aimegoudu, suku Nunomoge, postu Administrativu Hato-builuco, nia uma rahun hotu impaktu husi rai halai.
Inan Grasiela Quintão Barros ho nia kaben Manuel da Costa, hetan grasa husi nai maromak kous oan hamutuk 13, maibe nain rua fila ona ba aman maromak nia kadun santu, nain 4 forma ona familia, dadaun ne’e inan Grasiela ho nia kaben Manuel hela ho nia oan nain 7 ne’ebé sei klosan.
Konstrui uma ne’e inan Grasiela ho nia kaben Manuel, harí’i forma kuartu, tuir oan nain 11, maibe’e oras ne’e estragus no rahun hotu ona akontese husi udan durante loron 4 halo rai halai, iha loron 3/7 tinan ne’e.
“ Hau hare lalehan badak mai hau, haré ba hau nia uma rahun hotu, hau tanis mos matan be’e la sai”. Hateten Grasiela, Ho hamonu matabe’en. Kinta (5/07/23)
Inan Grasiela triste lo’os hare’e ba nia uma ne’ebe’e nia hari’i ho sofrementu durante tempu naruk nia laran, hanoin hotu lakon…ho matanbe’en inan ne,e tutu’ur liman tanis hodi la’o haleu uma ne’ebe nia hari’i rejultadu husi fila liman durante ne’e,
“ Uma ne’e hau nia kaben ho hau rasik hari’i la uja bada’en, amai rua maka hari’i rasik deit, tuir forsa ne’ebé maka ami iha, ami forma kuartu 11 tuir hau nia oan sira”, haktuir Inan Grasiela
Nia hatutan tan” hau hakarak tanis los, hau nia fuan taridu no triste tebes, maibe’e hau la hatene tia atu tanis oinsa, hau nia neon hotu lakon, bainhira ema seluk mai tanis ba hau maka hau foin bele hamonu matawen”, Inan ne’e hatutan
Enkuantu uma ne’e inan Grasiela ho nia kaben Manuel, Hari’i ho modelu empat air (sigla Indonesia), iha tinan 5 ba kotuk, uma ne’e la uja batako, maibe coor (Sigla Indonesia )deit hada metin ho fatuk, konstrui hanesan ho ema seluk nian, maibe diferente deit uma ne’e hahu husi fundasi to sinta jeral, hada ho fatuk, hare ba estruktura uma ne’e forti tebes, maibe’e ho natureja nia siak bele harahun ho minutu maske nia metin no tos.
Iha sorin seluk Simião Ximenes da Costa hatutan, akontese rai halai iha loron 3 fulan Jullo ne’e husi udan durante loron 4, rejulta komunidade nia uma, no plantasaun barak maka hetan estragus hotu.
“Uma ne’e rahun tamba rai halai husi okos no nakfera kuaze metru rua ho balu, hodi rejulta uma barak hetan estragus, alende ne’e uma afetadu iha area Aimegoudu hamotuk 12 ne’e grave tebes no dadaus ne’e Porovijoriu deit, sedauk kobre iha Nuno-moge tomak,” Hateten Simião da Costa
Mudansa husi klimatika la’os termina husi ema, ka lia na’in, ne’e segredu na’i maromak nian , Ema hotu admira, sofrimentu nakonu ho tristeza ba situasaun dezastre naturais ne’ebé akontese, durasaun tempu badak, durante loron 4 deit, udan bo’ot ne’ebe hamosu erosaun, inundasaun ne,ebe kuaze estragus hotu komunidade nia hela fatin, animal, plantasaun, ate fo ameasa mos ba ema nia vida husi be’e sa’e ,rai halai iha fatin-fatin ne’ebe rezulta dalan barak mak kotu.
Husi akontesemnetu ne’e parte Autoridade Munisipiu, lidera ekipa konjunta Kompostu husi Autoridade Protesaun Civil(APC), Comando PNTL Munisipio, hamutuk ho parseiru CVTL, Mercy Corps, Plan Internasional vijita ona, komunidade afetadu sira hodi fo apoiu emerjensia.
Enkuantu inan Grasiela ho nia kaben Manuel no oan nain 7 Evakua ona ba fatin seguru hodi hela Provijoriu.
Editor : Lian Orluli
