Lian Orluli– Inspirasaun no serbisu maka’as lori Aquelina Orleans Da Silva ba susesu notável. Feto Timoroan ne’e la’ós de’it konsege serbisu no poupa natoon hodi harii uma ba nia família iha rai-laran, maibé mós sai nu’udar supervizora iha nia servisu fatin iha Austrália, realizasaun signifikativu ida ne’ebé sai nu’udar inspirasaun ba feto lubun ida iha Ainaro.
Determinasaun no servisu maka’as mak xave ba susesu Aquelina Orleans Da Silva, traballadór husi Timor. Hahú ho mehi simples ida atu ajuda nia família, Aquelina agora atinji ona nia mehi boot liu: harii uma di’ak ida ba nia família iha nia rai.
Aquelina, koñesidu ho naran Estimada Nona, hahú nia kareira iha Austrália nu’udar parte ida hosi programa traballu nian iha rai-li’ur. Nia servisu iha setór agrikultura no hortikultura iha Territóriu Norte. Maski hasoru dezafiu sira hanesan tempu ne’ebé maka’as, serbisu maka’as, no saudades ba uma, Nona nunka rende.
“Ha’u mai iha ne’e la’ós atu sai riku, maibé atu halo ha’u nia família kontente, Bele harii uma ida ba ha’u nia inan-aman sente furak tebes.” Nona hatete iha entrevista ida iha nia servisu fatin.
Agradese ba poupansa ne’ebé dixiplinadu no espíritu nunka rende, iha menus Tinan Lima, nia laran, Nona konsege haruka osan natoon hodi harii uma permanente ba nia família iha Timor. Uma ne’e agora fornese uma ida ne’ebé konfortavel ba nia inan-aman no maun-alin sira ho idade eskolár.
Nona Hatutan tan, uluk mai iha Austrália liuhosi programa serbisu agríkola nian. Nia serbisu iha plantasaun ortikultura ida iha Territóriu Norte. Iha inisiu, nia tenke aguenta serbisu todan hodi hili ai-fuan no embala produtu sira, maibé tanba nia dedikasaun, onestidade, no abilidade lideransa nian, jestaun empreza nian fiar nia nu’udar supervizór ekipa kampu nian.
“Ha’u nunka hanoin katak ha’u sei sai supervizór iha ne’e. La’ós de’it kona-ba títulu, maibé kona-ba konfiansa. Hanesan feto ida hosi Timor-Leste, ha’u orgullu tebes,” dehan Nona, nia matan-been nakonu.
Nu’udar supervizór, Nona lidera ekipa traballadór sira hosi nasaun oioin, hodi asegura serbisu la’o ho di’ak no sai hanesan ligasaun entre jestaun no traballadór sira. Papél ida-ne’e la’ós de’it hasa’e nia konfiansa maibé mós prova katak feto sira hosi nasaun ki’ik ida bele kompete no hetan rekoñesimentu internasionál.
Nona nia istória susesu sai hanesan inspirasaun ba feto-klosan barak iha nia komunidade. Feto sira, labarik-feto sira neʼebé agora mehi atu laʼo tuir nona nia ain-fatin.
“Bin Nona hanesan Bin boot ida ba ha’u. Nia prova katak feto sira bele independente no ajuda sira nia família. Ida-ne’e inspira ha’u atu estuda no serbisu maka’as atu ha’u mós bele hetan susesu,” dehan Margarida ,nakonu ho eperansa.
Aquelina Orleans Da Silva nia luta prova katak feto sira, maski sira la’o to’o iha ne’ebé, bele lori mudansa ne’ebé kle’an ba sira nia família no komunidade sira. Nia istória maka prova katak aten-barani, determinasaun, no serbisu maka’as maka xave sira atu muda destinu.
Jornalista : Ekipa Lian Orluli
Editor : Clementina Fatima